EDITION 12

ਅਸੀਂ ਦੇਖ ਰਹੇ ਹਾਂ  ਕਿ ਜਦੋਂ ਦਾ ਇਹ ਮੋਰਚਾ ਲੱਗਿਆ ਵਿਦਵਾਨ ਇਹ ਕਹਿ ਰਹੇ ਸੀ ਕਿ ਇਥੇ ਇੰਝ ਲੱਗਦਾ ਜਿਵੇ ਬੇਗਮਪੁਰਾ ਵੱਸ ਗਿਆ ਹੋਵੇ ਤੇ  27  ਫਰਬਰੀ ਨੂੰ ਸੰਯੁਕਤ ਕਿਸਾਨ ਮੋਰਚੇ ਅਤੇ  ਸਤਿਗੁਰ ਰਵਿਦਾਸ ਧਰਮ ਸਮਾਜ ਵਲੋਂ  ਸਾਂਝੇ ਤੋਰ ਤੇ ਕੁੰਡਲੀ ਬਾਰਡਰ ਤੇ ਗੁਰੂ ਰਵਿਦਾਸ ਜੀ ਦਾ ਜਨਮ ਦਿਨ ਮਨਾਇਆ ਗਿਆ

ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਜੱਦੋ ਜਹਿਦ ਦੇ ਕਾਮਯਾਬ ਨਾ ਹੋ ਸਕਣ ਦੀ ਅਸਲ ਵਜ੍ਹਾ ਵੱਡੀਆਂ ਸਿਆਸੀ ਤੇ ਖ਼ਾਸ ਕਰ ਕੇ ਮਜ਼੍ਹਬੀ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਹਨ। ਮਿਸਾਲ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਜਮਾਤ-ਏ-ਇਸਲਾਮੀ ਤੇ ਸਿਪਾਹੇ ਸਹਾਬਾ ਵਗ਼ੈਰਾ। ਸੱਜੇ ਪੱਖ ਦੀ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮੁਸਲਿਮ ਲੀਗ ਵੀ ਐਧੇ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ।

ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਹਾਕਮ ਭਾਜਪਾ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਆਪਹੁਦਰੇ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ਼ ਪਾਸ ਕੀਤੇ ਤਿੰਨ ਖੇਤੀ ਕਾਨੂੰਨ ਜਨ ਅੰਦਲੋਨ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਦਾ ਤਾਕਤਵਰ ਇਜ਼ਹਾਰ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਇਹ ਲਹਿਰ ਹੁਣ ਤਕਰੀਬਨ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਾਰੇ ਖੇਤੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸੂਬਿਆਂ ਵਿਚ ਲੋਕ ਰੋਹ ਦਾ ਰੂਪ ਲੈ ਚੁੱਕੀ ਹੈ।

ਸੁਰਜੀਤ ਪਾਤਰ ਦੀਆਂ ਇਹ ਸਤਰਾਂ ਖੇਤੀ ਵਿਰੋਧੀ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਖਿਲਾਫ ਵਿੱਢੇ ਕਿਸਾਨੀ ਸੰਘਰਸ਼ ਉੱਪਰ ਵੀ ਢੁਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਅੰਦੋਲਨ ਜਿੱਥੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਅਰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਮਹਾਨ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਨੇ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆਂ ਉੱਪਰ ਆਪਣੀ ਛਾਪ ਛੱਡੀ ਹੈ। ਕਾਰਪੋਰੇਟ ਘਰਾਣਿਆਂ ਦੁਆਰਾ ਨਿਗਲੇ ਜਾ ਰਹੇ ਦੁਨੀਆਂ ਭਰ ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਇਕ ਉਮੀਦ ਦੀ ਕਿਰਨ ਬਖਸ਼ੀ ਹੈ।

ਐ ਜਰਨੈਲ, ਤੇਰਾ ਟੈਂਕ ਬਹੁਤ ਤਾਕਤਵਰ ਹੈ

ਇਹ ਜੰਗਲ਼ ਪੱਧਰੇ ਕਰ ਸਕਦੈ

ਸੌਆਂ ਬੰਦੇ ਫੇਹ ਸਕਦੈ

ਪਰ ਇਹਦੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨੁਕਸ ਹੈ:

ਕਿਸਾਨ ਮੋਰਚੇ ਦੌਰਾਨ ਜੇਲਾਂ ਵਿਚ ਡੱਕੇ ਮੁਜ਼ਾਹਰਾਕਾਰੀ ਜ਼ਮਾਨਤ ‘ਤੇ ਰਿਹਾ ਹੋ ਕੇ ਬਾਹਰ ਆ ਰਹੇ ਹਨ।  ਇਸ ਕਾਰਜ ਵਿਚ ਡੀ ਐਸ ਜੀ ਪੀ ਸੀ ਅਤੇ ਸੰਯੁਕਤ ਕਿਸਾਨ ਮੋਰਚੇ ਦੀ ਟੀਮ ਰਲ ਕੇ ਜੁਟੀ ਹੋਈ ਹੈ। 26 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਹੋਈਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਹਕੂਮਤ ਨੇ ਆਪਣੇ ਮਤਲਬ ਲਈ ਵਰਤ ਕੇ ਕਈ ਤਰਾਂ ਦੇ ਹਮਲੇ ਕੀਤੇ ਹਨ।

ਮਾਤਾ ਜੀ ਸਵਰਨ ਕੌਰ ਸੱਠ ਕੁ ਸਾਲ ਦੇ ਨੇ, ਕਦੇ ਸਕੂਲ ਨਹੀਂ ਗਏ| ਪਰ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਕਹਿਣ ਮੁਤਾਬਿਕ ਕਿਤਾਬਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਸਦਾ ਹੀ ਜੀਅ ਕਰਦਾ ਕਿ ਮੈਨੂੰ ਵੀ ਪਤਾ ਲੱਗੇ ਕਿ ਇਹਨਾਂ ਅੰਦਰ ਕੀ ਲਿਖਿਆ ਹੈ! ਉਹਨਾਂ ਵੱਲੋਂ ਕਈ ਵਾਰੀਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਕਿ ਪੰਜਾਬੀ ਪੜਨਾ ਸਿੱਖਿਆ ਜਾਵੇ, ਕਾਇਦੇ ਵੀ ਲਏ, ਪੂਰਨੇ ਵੀ ਪਾਏ, ਪਰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਹੀ ਅੱਧ-ਵਿਚਕਾਰ ਹੀ ਰਹਿ ਜਾਂਦਾ| 

ਕੌਮੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਦਿੱਲੀ ਦੀਆਂ ਤਿੰਨ ਹੱਦਾਂ ਸਿੰਘੂ, ਟੀਕਰੀ ਅਤੇ ਗਾਜ਼ੀਪੁਰ, ਸਰਦ ਰੁੱਤ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਕਾਲੇ ਖੇਤੀ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਚੱਲ ਰਹੇ ਰੋਸ ਮੁਜ਼ਾਹਰੇ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ਼ ਇਹ ਥਾਵਾਂ ਅਖਬਾਰਾਂ, ਚਿਤਰਕਾਰੀ, ਟੈਟੂ, ਪ੍ਰਿੰਟ, ਪੋਸਟਰ, ਪਰਚੇ ਆਦਿ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਹਕੂਮਤ ਵਿਰੋਧੀ ਕਲਾਤਮਕ ਸਿਰਜਣਾ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਬਣ ਗਈਆਂ ਹਨ।

ਮੇਰੇ ਬਾਪੂ ਜੀ, ਦਾਦਾ ਜੀ, ਪੜਦਾਦਾ ਜੀ ਅਤੇ ਵੱਡ-ਵਡੇਰਿਆਂ ਦਾ ਜਨਮ ਜ਼ਿਲਾ ਮੁਲਤਾਨ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਛੋਟੇ ਹੁੰਦੇ ਲਹਿੰਦੇ ਪੰਜਾਬੋਂ ਆਏ ਸੀ ਤਾਂ ਸਾਡੇ ਹਿੱਸੇ ਆਈ ਜ਼ਮੀਨ ਬੇ-ਆਬਾਦ ਜੰਗਲਾਂ ਵਰਗੀ ਸੀ। ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਭੈਣ ਭਰਾਵਾਂ ਨੇ ਨਿੱਕੇ-ਨਿੱਕੇ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ਼ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿੱਚੋਂ ਘਾਹ- ਬੂਝੇ ਪੱਟਣੇ, ਸਰਕੜਾ ਵੱਢਣਾ ਅਤੇ ਨਾਲ਼ ਹੀ ਖਤਰਨਾਕ ਜੀਵ ਜਿਵੇਂ ਸੱਪ, ਨਿਉਲੇ, ਚੂਹੇ, ਹਿਰਨ, ਸਹੇ ਆਦਿ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨਾ।